Khi Donald Trump áp đặt thuế quan lên hàng hóa Việt Nam, các ngành chịu ảnh hưởng nhiều nhất sẽ phụ thuộc vào mức độ phụ thuộc của ngành đó vào thị trường Mỹ, cũng như khả năng thích nghi với thay đổi trong thương mại quốc tế. Dựa trên cơ cấu kinh tế và xuất khẩu của Việt Nam, dưới đây là phân tích về các ngành có khả năng bị ảnh hưởng nặng nề nhất:
Trump áp thuế 46% lên hàng Việt Nam có ảnh hường gì đến bất động sản ?
1. Ngành dệt may
- Lý do: Dệt may là một trong những ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ, chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch xuất khẩu (khoảng 28-30 tỷ USD/năm). Mỹ là thị trường lớn nhất của dệt may Việt Nam, với các sản phẩm như quần áo, giày dép, và phụ kiện.
- Ảnh hưởng: Nếu thuế quan tăng (ví dụ: 10-20%), giá hàng dệt may Việt Nam tại Mỹ sẽ đắt hơn, làm giảm sức cạnh tranh so với các nước như Bangladesh, Ấn Độ, hay thậm chí Trung Quốc (nếu Trump giảm thuế cho Trung Quốc sau đàm phán). Doanh nghiệp dệt may Việt Nam có thể mất đơn hàng, dẫn đến giảm sản lượng, sa thải lao động, và ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng nội địa.
2. Ngành điện tử
- Lý do: Điện tử (đặc biệt là linh kiện, điện thoại, và thiết bị gia dụng) là ngành xuất khẩu lớn thứ hai sang Mỹ, với các công ty như Samsung, Intel đóng vai trò quan trọng. Kim ngạch xuất khẩu điện tử sang Mỹ đạt khoảng 50-60 tỷ USD/năm.
- Ảnh hưởng: Thuế quan có thể làm tăng giá sản phẩm, khiến các công ty đa quốc gia xem xét chuyển dây chuyền sản xuất sang nước khác (như Ấn Độ hoặc Mexico) để tránh thuế. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến doanh nghiệp mà còn kéo theo giảm nhu cầu lao động và bất động sản công nghiệp tại Việt Nam.
3. Ngành giày dép
- Lý do: Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu giày dép lớn nhất thế giới sang Mỹ (khoảng 15-20 tỷ USD/năm), với các thương hiệu lớn như Nike, Adidas sản xuất tại đây.
- Ảnh hưởng: Thuế quan sẽ làm giá giày dép tăng, giảm sức cạnh tranh so với các nước không bị áp thuế. Các công ty có thể chuyển nhà máy sang nơi khác, gây thiệt hại cho lao động và các ngành phụ trợ (da, cao su).
4. Ngành nông nghiệp và thủy sản
- Lý do: Thủy sản (tôm, cá tra) và nông sản (cà phê, hạt điều) cũng là mặt hàng xuất khẩu quan trọng sang Mỹ, với giá trị khoảng 10-12 tỷ USD/năm. Mỹ là thị trường lớn cho tôm và cá tra Việt Nam.
- Ảnh hưởng: Thuế quan có thể làm giảm xuất khẩu, đặc biệt nếu Mỹ áp dụng thêm các rào cản phi thuế quan (như kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt). Nông dân và doanh nghiệp chế biến sẽ chịu áp lực lớn, nhất là khi khó tìm thị trường thay thế ngay lập tức.
5. Ngành gỗ và nội thất
- Lý do: Ngành gỗ Việt Nam xuất khẩu khoảng 8-10 tỷ USD sang Mỹ mỗi năm, nhờ lợi thế từ chiến tranh thương mại Mỹ-Trung trước đây.
- Ảnh hưởng: Thuế quan sẽ khiến nội thất Việt Nam mất lợi thế giá rẻ so với các đối thủ như Indonesia hay Ấn Độ. Nếu Mỹ tăng cường điều tra chống lẩn tránh thuế (từ gỗ Trung Quốc), ngành này có thể đối mặt với khó khăn kép.
Ngành chịu ảnh hưởng nhiều nhất?
- Dệt may và điện tử có khả năng bị ảnh hưởng nặng nhất do giá trị xuất khẩu lớn và mức độ phụ thuộc cao vào thị trường Mỹ. Đặc biệt, dệt may dễ bị tổn thương hơn vì ít có khả năng chuyển hướng nhanh sang thị trường khác (do yêu cầu tiêu chuẩn riêng của từng thị trường), trong khi điện tử có thể được các tập đoàn lớn điều chỉnh chiến lược sản xuất toàn cầu.
- Thủy sản cũng đáng chú ý vì tính nhạy cảm với giá cả và khó cạnh tranh nếu thuế tăng.
Tác động dây chuyền
- Lao động: Các ngành này sử dụng hàng triệu lao động (dệt may khoảng 2,5 triệu người, điện tử và giày dép cũng tương tự). Thuế quan có thể dẫn đến mất việc làm, giảm thu nhập, ảnh hưởng đến tiêu dùng nội địa.
- Doanh nghiệp vừa và nhỏ: Các doanh nghiệp phụ trợ (cung cấp nguyên liệu, logistics) sẽ chịu thiệt hại gián tiếp khi các ngành lớn suy giảm.
Kết luận
Ngành dệt may có thể là ngành chịu ảnh hưởng nhiều nhất trong ngắn hạn do quy mô xuất khẩu lớn, phụ thuộc nặng vào Mỹ, và khó thích nghi nhanh. Tuy nhiên, nếu thuế quan kéo dài và mở rộng, điện tử và giày dép cũng sẽ đối mặt với rủi ro lớn vì liên quan đến các tập đoàn đa quốc gia có khả năng dịch chuyển sản xuất. Việt Nam cần đàm phán với Mỹ hoặc đa dạng hóa thị trường (EU, Nhật Bản, Ấn Độ) để giảm thiểu tác động.